Freze Tezgahları Nasıl Çalışır? Çeşitleri Nelerdir?
Frezeleme,kesme hareketi takımın kendi etrafında dönmesi ve parçanın ilerleme hareketi yapması ile gerçekleşen bir işlemdir .Frezeleme,takım çevresindeki dişler yardımıyla gerçekleşir işleme yöntemibakımından ve alın olmak üzere ikiye ayrılır.Çevresel frezelemede talaş, takımın çevresindebulunan dişlerin ,alın frezelemede ise takımın alınyüzeyindeki dişler tarafından kaldırılır.Frezeler takımınbağlandığı mile göre adlandırılır.Milin konumu çalışan frezelere universal tezgah adı verilir .
Freze takımları
FREZE TEZGAHI ÇEŞİTLERİ
Çeşitli tipve ölçülerde pek çok freze tezgahları varsa da bunların çoğu birbirine benzer. Sütunlu ve konsollu okul ve endüstri atölyelerinde kullanılır. Sütunlu ve konsollu denmesinin sebebi, fener milinin bir sütun içine yerleştirilmiş olmasındandır.
Freze tezgahlarını yapılarına göre dört grupta incelemek doğru olur:
1. Sütunlu ve konsollu tip freze tezgahları
• Yatay freze tezgahı
• Düşey freze tezgahı
• Üniversal freze tezgahı
2. İmalat ve gövde tipi freze tezgahları
3. Planya tipi freze tezgahları
4. Özel freze tezgahları
• Kopya freze tezgahları
• Elektronik ve hidrolik kumandalı freze tezgahları
Çeşitli tip
Freze tezgahlarını yapılarına göre dört grupta incelemek doğru olur:
1. Sütunlu ve konsollu tip freze tezgahları
• Yatay freze tezgahı
• Düşey freze tezgahı
• Üniversal freze tezgahı
2. İmalat ve gövde tipi freze tezgahları
3. Planya tipi freze tezgahları
4. Özel freze tezgahları
• Kopya freze tezgahları
• Elektronik ve hidrolik kumandalı freze tezgahları
Sütunlu ve Konsollu Tip Freze Tezgahları
a.Yatay Freze Tezgahı:
Freze çakılarının takıldığı malaya milli yataya paraleldir. Bunlar tek tek işlenen parçaların yapımında olduğu kadar, seri imalat için de elverişli tezgahlardır. Tezgahın tablası el veya otomatik olarak ilerletilir. Tabla aşağı yukarı ve sağa sola hareket ettirilir. Elektrik motorundan aldığı hareket, hız kutusu vasıtası ile malafa miline iletilir ve çeşitli devir sayılarında işlemler yapılır. büyük yapılı tezgahlarda tablanın rahat hareketi için ayrıca bir elektrik motoru daha vardır.
Freze çakılarının takıldığı malaya milli yataya paraleldir. Bunlar tek tek işlenen parçaların yapımında olduğu kadar, seri imalat için de elverişli tezgahlardır. Tezgahın tablası el veya otomatik olarak ilerletilir. Tabla aşağı yukarı ve sağa sola hareket ettirilir. Elektrik motorundan aldığı hareket, hız kutusu vasıtası ile malafa miline iletilir ve çeşitli devir sayılarında işlemler yapılır. büyük yapılı tezgahlarda tablanın rahat hareketi için ayrıca bir elektrik motoru daha vardır.
b. Düşey Freze Tezgahı:
Bu tezgahlarda, freze çakısının takıldığı başlık ve konumu yataya dik durumdadır. Ayrıca başlığı çeşitli açı altında dönebilen tezgahlar da açılı işlemler yapmak mümkün olmaktadır. Başlığın dönmesiyle yatay ve düşey konumdaki bütün işlemler yapılabilir. Tezgahın tablası yatay frezede olduğu gibi hareket ettirilir. Pirinç, bronz olmaları kullanma alanını genişletmiştir.
Bu tezgahlarda, freze çakısının takıldığı başlık ve konumu yataya dik durumdadır. Ayrıca başlığı çeşitli açı altında dönebilen tezgahlar da açılı işlemler yapmak mümkün olmaktadır. Başlığın dönmesiyle yatay ve düşey konumdaki bütün işlemler yapılabilir. Tezgahın tablası yatay frezede olduğu gibi hareket ettirilir. Pirinç, bronz olmaları kullanma alanını genişletmiştir.
c. Üniversal Freze Tezgahı:
Bu tezgah, yatay ve düşey freze tezgahlarının bir arada düşünülmüş ve geliştirilmiş halidir. Bu tezgahlarda tablanın sağa ve dönmesi sağ ve sol helis dişlerin otomatik bir şekilde açılması ensola 45 önemli özelliklerindendir.
Tablanın elle veya otomatik olarak hareketi sağlanabilir. Tablanın eğiklik konumunun rahatlıkla temini için açılı bölüntüler yapılmıştır.
Bu tezgah, yatay ve düşey freze tezgahlarının bir arada düşünülmüş ve geliştirilmiş halidir. Bu tezgahlarda tablanın sağa ve dönmesi sağ ve sol helis dişlerin otomatik bir şekilde açılması ensola 45 önemli özelliklerindendir.
Tablanın elle veya otomatik olarak hareketi sağlanabilir. Tablanın eğiklik konumunun rahatlıkla temini için açılı bölüntüler yapılmıştır.
İmalat ve Gövde Tipi Freze Tezgahları
Yalnız seri üretim yapan fabrikalarda kullanılır. Tezgahın sabitleştirilmiş bir tabla desteği veya gövdesi vardır. Tabla yatay olarak ileri geri hareket edebilir. Fener mili, özel kutu biçimindeki bir araba içine bağlanmıştır. Freze çakısının içeri veya dışarıya doğru ayarları fener milinin hareketi ile sağlanır. Tezgah bir kere hazırlandıktan sonra, işlem kısmen veya otomatik olarak yapılır. bundan sonra tezgahta yalnız iş parçasının bağlanması ve sökülmesi gibi hazırlıklar yapılır.
Planya Tipi Freze Tezgahları
Bu tip freze tezgahı, en ağır cinsten işler için kullanılır. Bu bir dereceye kadar planya tezgahına benzer. Fakat bunun yatay ve yan sütunları üzerinde bağlanmış freze tezgahı başlıkları vardır. Büyük veya oldukça uzun iç parçaları üzerine aynı zamanda birçok işlemleri uygulamak için kullanılır.
Özel Freze Tezgahları
a. Kopya Freze Tezgahı:
Kopya freze tezgahlarında freze çakısı, bir şablon veya mastar kalıbı özel hazırlanmış bir pimle, hidrolik güç yardımıyla izlemesidir. Kopya tezgahlarında düzenli ve güçlü ilerleme, sonsuz ayar imkanı ancak hidrolik güçle sağlanabilir. Endüstride belirli profilde çok sayıdaki iş parçasını özdeş olarak işleyebilmek için kopya tezgahlarından yararlanılır. Dikiş makinesi, silah ve çeşitli makine parçaları ile kalıp parçaları ile kalıp yapımında elverişlidir.
Kopya freze tezgahlarında freze çakısı, bir şablon veya mastar kalıbı özel hazırlanmış bir pimle, hidrolik güç yardımıyla izlemesidir. Kopya tezgahlarında düzenli ve güçlü ilerleme, sonsuz ayar imkanı ancak hidrolik güçle sağlanabilir. Endüstride belirli profilde çok sayıdaki iş parçasını özdeş olarak işleyebilmek için kopya tezgahlarından yararlanılır. Dikiş makinesi, silah ve çeşitli makine parçaları ile kalıp parçaları ile kalıp yapımında elverişlidir.
b. Elektronik ve Hidrolik Kumandalı Freze Tezgahları:
Dişli çark sistemlerinin büyük ölçüde kalktığı bu tezgahlarda, kumanda elektronik ve hidrolik olarak yapılmaktadır. Çalışma sistemleri tamamen hidrolik olarak donatılmıştır
Dişli çark sistemlerinin büyük ölçüde kalktığı bu tezgahlarda, kumanda elektronik ve hidrolik olarak yapılmaktadır. Çalışma sistemleri tamamen hidrolik olarak donatılmıştır
Freze çakılarının çeşitleri:
1. Biçimine göre freze çakıları
• Saplı frezeler
• Saplı frezeler
Parmak frezeler:
Parmak frezeler olan silindirik frezelerdir.Parmak frezeler kama kanallarını, çeşitli ölçüdeki kanalları,köşe kavislerini,herhangi bir biçimdeki delikleri işlemek ve buna benzer işlemler için kullanılırlar.
T frezeler:
T frezeler de saplıdırlar.Tezgah tablaları, döner tabla v.b. yerlerde bulunan T kanallarının açılmasında kullanılırlar.Kesici dişler, yalnız çevrede veya hem çevre hem de iki alın yüzde bulunur.Her iki alındaki dişlerin karşılıklı olmadığı görülür.Dişlerin böyle oluşu talaşın atılmasını ve dişlerin bilenmesini kolaylaştırır.Kama kanallarının açılması için de yapılmış T frezeler vardır.
• Sapsız frezeler
Parmak frezeler olan silindirik frezelerdir.Parmak frezeler kama kanallarını, çeşitli ölçüdeki kanalları,köşe kavislerini,herhangi bir biçimdeki delikleri işlemek ve buna benzer işlemler için kullanılırlar.
T frezeler:
T frezeler de saplıdırlar.Tezgah tablaları, döner tabla v.b. yerlerde bulunan T kanallarının açılmasında kullanılırlar.Kesici dişler, yalnız çevrede veya hem çevre hem de iki alın yüzde bulunur.Her iki alındaki dişlerin karşılıklı olmadığı görülür.Dişlerin böyle oluşu talaşın atılmasını ve dişlerin bilenmesini kolaylaştırır.Kama kanallarının açılması için de yapılmış T frezeler vardır.
• Sapsız frezeler
Modül frezeler:
Modül frezeler ile standart olan dişli çark profilleri işlenir.Diş büyüklüklerine göre normlaştırılmış olup her normda 8 freze bulunur.Bunlar 1-8 kadar numaralanmış olup her numaranın hangi sayılardaki dişli çarkı açaçağı üzerine yazılmıştır.
Biçim (profil ) frezeleri:
Çeşitli biçimdeki profillerin işlenmesi için kullanılırlar. İç bükey veya dış bükey olarak yapılırlar.Çok değişik olan biçimleri de vardır.Talaş kaldırma esnasında sürtünen dış yüzeyi fazla olur.Bu nedenle çok zorlanırlar.Profil frezelerin kaldıracağı talaş miktarını azaltmak için, işlenecek yüzey önceden kanal frezeleri ile markaya göre boşaltılabilir.
Modül frezeler ile standart olan dişli çark profilleri işlenir.Diş büyüklüklerine göre normlaştırılmış olup her normda 8 freze bulunur.Bunlar 1-8 kadar numaralanmış olup her numaranın hangi sayılardaki dişli çarkı açaçağı üzerine yazılmıştır.
Biçim (profil ) frezeleri:
Çeşitli biçimdeki profillerin işlenmesi için kullanılırlar. İç bükey veya dış bükey olarak yapılırlar.Çok değişik olan biçimleri de vardır.Talaş kaldırma esnasında sürtünen dış yüzeyi fazla olur.Bu nedenle çok zorlanırlar.Profil frezelerin kaldıracağı talaş miktarını azaltmak için, işlenecek yüzey önceden kanal frezeleri ile markaya göre boşaltılabilir.
2. Freze çakılarının dişlerinin yapılışına göre tanıtılması
Takma dişli freze çakıları:
Maliyeti düşürmek için, takım çeliği veya dökme çelikten yapılmış bir gövde üzerine, seri çelikten veya sert madenden yapılmış kesici uçların takılması ile meydana getirilirler.Kesici uçlar, bazı frezelerde sabit,bazılarında ise değiştirilebilir durumdadır.Takma dişli frezelerin maliyetinin yüksek olmaması, bozulan veya kırılan uçlarının yenileri ile değiştirilmesinin ucuz olması nedeni ile büyük bir üstünlük sağlarlar.Büyük frezelerin takma dişli yapılmaları bilhassa istenmektedir.
Eksantrik torna edilmiş freze çakıları:
Profil yüzeylerin işlenmesi için kullanılan bu tip frezeleri sırtı,özel torna tezgahlarında boşaltılmıştır.Profilin bozulmaması için talaş yüzünden bilenirler.Çünkü,bileme ile dişlerin biçimlendirilmesi çok zor hatta imkansızdır.Profil ölçülerinin değişmemesi için bu tip frezelerin talaş açıları sıfır derecedir.Talaş yüzeyinin doğrultusu freze ekseninden geçer.Daha önce görünen modül ve profil frezeleri bu tip çakılardandır.
Sivri dişli freze çakıları:
Sivri dişli frezelerin sırtları düzdür ve bilenmeleri dişlerin sırtından yapılır.Bu tip dişlerin kolay biçimlenmesi nedeni ile freze çakıları genellikle sivri dişli yapılmaktadır.Daha önce görülen silindirik,alın,parmak,kanal,açı ve T frezeler sivri dişlidirler.
Maliyeti düşürmek için, takım çeliği veya dökme çelikten yapılmış bir gövde üzerine, seri çelikten veya sert madenden yapılmış kesici uçların takılması ile meydana getirilirler.Kesici uçlar, bazı frezelerde sabit,bazılarında ise değiştirilebilir durumdadır.Takma dişli frezelerin maliyetinin yüksek olmaması, bozulan veya kırılan uçlarının yenileri ile değiştirilmesinin ucuz olması nedeni ile büyük bir üstünlük sağlarlar.Büyük frezelerin takma dişli yapılmaları bilhassa istenmektedir.
Eksantrik torna edilmiş freze çakıları:
Profil yüzeylerin işlenmesi için kullanılan bu tip frezeleri sırtı,özel torna tezgahlarında boşaltılmıştır.Profilin bozulmaması için talaş yüzünden bilenirler.Çünkü,bileme ile dişlerin biçimlendirilmesi çok zor hatta imkansızdır.Profil ölçülerinin değişmemesi için bu tip frezelerin talaş açıları sıfır derecedir.Talaş yüzeyinin doğrultusu freze ekseninden geçer.Daha önce görünen modül ve profil frezeleri bu tip çakılardandır.
Sivri dişli freze çakıları:
Sivri dişli frezelerin sırtları düzdür ve bilenmeleri dişlerin sırtından yapılır.Bu tip dişlerin kolay biçimlenmesi nedeni ile freze çakıları genellikle sivri dişli yapılmaktadır.Daha önce görülen silindirik,alın,parmak,kanal,açı ve T frezeler sivri dişlidirler.
Kategori; : NasılCalısır?
0 yorum